Dobranie odpowiedniej dawki zastosowanej w suplementacji BC (Bovine Colostrum-Colostrum bydlęce) stanowi nie lada wyzwanie. Wynika to nie tylko ze zbyt małej liczby przeprowadzonych do tej pory badań klinicznych z udziałem ludzi, ale przede wszystkim z różnorodnych efektów jakich osiągnięcie umożliwia suplementacja BC. Zatem zanim zostanie podjęta decyzja dotycząca suplementacji należy jasno określić jej cel i odpowiednio dobrać dawkę, skuteczność której najczęściej zaczyna się od min. 3.0 g. do 20.0 g. na dzień.
Istnieją mocne dowody na to, że BC jest ważne dla odżywczego i immunologicznego wsparcia, wzrostu , promowania ogólnego stanu zdrowia człowieka . Istnieje również coraz więcej dowodów naukowych na to, że BC może być wartościowe we wspomaganiu leczenia różnych dolegliwości u dzieci i dorosłych [1,2] oraz jako suplement dla sportowców [3,4].
W ostatnich latach wpływ suplementacji BC na różne aspekty zdrowotne wzbudza coraz większe zainteresowanie naukowców. Jednakże obecnie wykazanie wyraźnych i silnych efektów działania BC u ludzi w zdrowiu i chorobie stanowi spore wyzwanie ze względu na szereg czynników, które wpływają na otrzymywane wyniki, np. różne stosowane w badaniach dawki. Opublikowane w ostatnim czasie przeglądy systematyczne oraz meta-analizy [4–7] przedstawiają szereg dowodów na różnorodne efekty immunologiczne BC i potencjalne korzyści suplementacji w różnych stanach zdrowia i choroby po zastosowaniu BC samodzielnie lub jako składnika wielu nutraceutyków.
Większość BC stosowanego u ludzi i w badaniach klinicznych to albo kompletne BC (zawierające składnik tłuszczowy) w proszku, albo odtłuszczone w proszku. Inne preparaty obejmują sterylną filtrację surowego BC; BC, z którego usunięto podfrakcje (takie jak kazeina) lub kombinację selektywnego usunięcia składników takich jak kazeina i laktoalbumina, połączoną ze wzbogaceniem w czynniki takie jak immunoglobuliny i czynniki wzrostu [6].
Dobranie odpowiedniej dawki zastosowanej w suplementacji BC stanowi nie lada wyzwanie. Wynika to nie tylko ze zbyt małej liczby przeprowadzonych do tej pory badań klinicznych z udziałem ludzi, ale przede wszystkim z różnorodnych efektów jakich osiągnięcie umożliwia suplementacja BC. Zatem zanim zostanie podjęta decyzja dotycząca suplementacji należy jasno określić jej cel i odpowiednio dobrać dawkę, skuteczność której najczęściej zaczyna się od min. 3.0 g. do 20.0 g. na dzień.
| Cel | Dawka |
| BC jako suplement diety w celu poprawy funkcji immunologicznych[4,5] | Dawki min. 10-20 g/dobę przez okres min. 4-12 tygodni (prawdopodobnie nawet dawki wyższe niż 20 g/dobę) |
| BC w celu zmniejszenia częstotliwości nawracających biegunek oraz infekcji górnych dróg oddechowych [11,12] | Dawki min. 3-6 g/dobę przez okres od 4-12 tygodni |
1. Playford, R.J.; MacDonald, C.E.; Calnan, D.P.; Floyd, D.N.; Podas, T.; Johnson, W.; Wicks, A.C.; Bashir, O.; Marchbank, T. Co-Administration of the Health Food Supplement, Bovine Colostrum, Reduces the Acute Non-Steroidal Anti-Inflammatory Drug-Induced Increase in Intestinal Permeability. Clin. Sci.2001, 100, 627–633.
2. Panahi, Y.; Falahi, G.; Falahpour, M.; Moharamzad, Y.; Khorasgani, M.R.; Beiraghdar, F.; Naghizadeh, M.M. Bovine Colostrum in the Management of Nonorganic Failure to Thrive: A Randomized Clinical Trial. J. Pediatr. Gastroenterol. Nutr.2010, 50, 551–554, doi:10.1097/MPG.0b013e3181b91307.
3. Davison, G. The Use of Bovine Colostrum in Sport and Exercise. Nutrients2021, 13, 1789, doi:10.3390/nu13061789.
4. Główka, N.; Durkalec-Michalski, K.; Woźniewicz, M. Immunological Outcomes of Bovine Colostrum Supplementation in Trained and Physically Active People: A Systematic Review and Meta-Analysis. Nutrients2020, 12, doi:10.3390/nu12041023.
5. Guberti, M.; Botti, S.; Capuzzo, M.T.; Nardozi, S.; Fusco, A.; Cera, A.; Dugo, L.; Piredda, M.; De Marinis, M.G. Bovine Colostrum Applications in Sick and Healthy People: A Systematic Review. Nutrients2021, 13, 2194, doi:10.3390/nu13072194.
6. Playford, R.J.; Weiser, M.J. Bovine Colostrum: Its Constituents and Uses. Nutrients2021, 13, 265, doi:10.3390/nu13010265.
7. Ghosh, S.; Iacucci, M. Diverse Immune Effects of Bovine Colostrum and Benefits in Human Health and Disease. Nutrients2021, 13, 3798, doi:10.3390/nu13113798.
8. Hałasa, M.; Maciejewska, D.; Baśkiewicz-Hałasa, M.; Machaliński, B.; Safranow, K.; Stachowska, E. Oral Supplementation with Bovine Colostrum Decreases Intestinal Permeability and Stool Concentrations of Zonulin in Athletes. Nutrients2017, 9, 370, doi:10.3390/nu9040370.
9. Hałasa, M.; Maciejewska-Markiewicz, D.; Baśkiewicz-Hałasa, M.; Safranow, K.; Stachowska, E. Post-Delivery Milking Delay Influence on the Effect of Oral Supplementation with Bovine Colostrum as Measured with Intestinal Permeability Test. Medicina (Kaunas)2020, 56, doi:10.3390/medicina56100495.
10. Dziewiecka, H.; Buttar, H.S.; Kasperska, A.; Ostapiuk-Karolczuk, J.; Domagalska, M.; Cichoń, J.; Skarpańska-Stejnborn, A. A Systematic Review of the Influence of Bovine Colostrum Supplementation on Leaky Gut Syndrome in Athletes: Diagnostic Biomarkers and Future Directions. Nutrients2022, 14, doi:10.3390/nu14122512.
11. Patel K Rana R. Pedimune in recurrent respiratory infection and diarrhoea – the Indian experience – the PRIDE study Indian J Pediatr. 2006; 73: 585-591,
12. Saad K., Abo-Elela M.G.M., El-Baseer K.A.A., Ahmed A.E., Ahmad F.-A., Tawfeek M.S.K., El-Houfey A.A., Aboul Khair M.D., Abdel-Salam A.M., Abo-Elgheit A., et al. Effects of Bovine Colostrum on Recurrent Respiratory Tract Infections and Diarrhea in Children. Medicine. 2016;95:e4560. doi: 10.1097/MD.0000000000004560